„Poza granice milimetrów, ekranów i projektorów”. Zjawisko transdiegetyczności w perspektywie amerykańskiego kina transgresji

Abstrakt

Niniejszy artykuł jest próbą scharakteryzowania przejawów filmowej transgresji oraz związanego z nią zjawiska transdiegetyczności na obszarze kina transgresji – ruchu, który pojawił się w amerykańskim kinie undergroundowym na przełomie lat 80. i 90. Wykorzystując takie koncepcje teoretyczne, jak podmiot kinestetyczny Vivian Sobchack, diegeza dynamiczna Marca Verneta oraz interkorporalność w rozumieniu Vittorio Gallesego i Valentiny Cuccio, autorka analizuje, po pierwsze, wzajemną relację między ciałami ekranowymi i zewnętrznymi (odbiorcami), po drugie – relację tych ciał ze sferą rzeczywistości filmowej i pozafilmowej. Stara się dowieść, że interkorporalność wymienionych wyżej podmiotów jest źródłem destabilizacji wyraźnego podziału na sferę symboli i rzeczywistości. Prowadzi to do powstania zjawiska transdiegetyczności, polegającego na transferze różnych elementów i podmiotów (ekstra)diegetycznych między tymi dwoma rzeczywistościami.